KAYSERİ MİMAR SİNAN MÜZESİ

Bir An(la)ma Mekanı Olarak Müze ve Mimarlık Merkezi

“…Bu aciz kul, yani ben Kayserili Sinan, her yapının bitirilmesine kadar geçen zaman içinde büyük sıkıntılar çektim (…) Doğrusu mimarlıktan daha zor bir sanat yoktur.” – Mimar Sinan

“Mimar Sinan adına yapılacak bir müze ve mimarlık merkezi ne olmak ister?” sorusuna aradığımız cevap için ürettiğimiz düşüncelerin bir kısmı bu raporun metnidir.

Devşirme Sinan 49 yaşında başladığı Mimarbaşılık görevini, Mimari ve Strüktürel zekâsı ile Koca Sinan olarak sığdırdığı sayısız eser, tartışmasız dehasının ürünüdür. Öyle ki yalnızca, “kalfalık eserim” dediği Süleymaniye Camii veya “ustalık eserim”  dediği Selimiye Camii’ni yapmış olsaydı bile O’nu yine “Benzersiz” olarak anardık.

Bu coğrafyada “mimarlık” adına en güçlü simgelerden biri olan Koca Sinan’ı anmanın onu anlamaktan geçtiğine inanarak tasarıma başladık. Sürdürmekte olduğumuz mesleğimizin simgelerinden biri olan Mimar Sinan, bir “Anıt” ile değil “Anma Mekânı” ile tanımlamak ve “Mimar Sinan Müzesi ve Mimarlık Merkezi” programını yorumlamak gerektiğini düşündük.

Tasarım

Yapının inşası için önerilen alanın yakın çevresinde referans alınabilecek olgunlukta bir şey olmaması, doğal –ama aslında yapay- / sonradan üretilen bir çevrede olması yapının yönelimi konusunda sonuçsuz tartışmalara sebep oldu. Arsaya her yönden yaklaşım mümkün olduğundan bizim için “Ne?” sorusunun cevabı “Yönü olmayan / Yönsüz” oldu. Yönsüzlüğün geometri karşılığı ise dairedir. Bu hiçlik ortasında (Süleymaniye gibi) tanımlanan peyzaj ile yapı ilişki kurar.

Tasarımımıza “Sınırları olmayan / sınırları ortadan kalkan” bir yapıya “Nasıl” dönüşür düşüncesiyle yaklaştık. Bu bağlamda yapı, varlığını tüm gövdesiyle, günümüze ait bir dille belli ederken insan ölçeğinde peyzajla bütünleşen, aynı akışkanlıkta süregelen, olabildiğince şeffaf ve geçirgendir.

Üst ölçekte bakıldığında iki önemli doğrultuyu tasarım alanımızda kesiştirdik. Bu doğrultular;

          *Şehir Merkezi’ne (ve parselin hemen yanındaki etkinlik alanına) referans veren doğrultu

          **Erciyes Dağı manzarası

Yere ait yaya ve manzara yönelimleri yapının merkezinde kesişmesiyle avluyu (etkileşim alanını) meydana getirir. Bir doğrultu yayayla birlikte parkın içindeki sürekliliğin devamını tariflerken diğer doğrultu yine yaya için o yere ait olma hissiyatını Erciyes silüeti deneyimi ile tarifler.

Revaklı avlu, kullanıcı için mevsimsel avantajlar sağlarken kesişim kümesi olarak iki programa hizmet eder: müze ve mimarlık merkezi. Avlu, anma mekânı olarak kullanımı önerilen yegâne mekan olurken müze ve mimarlık merkezi için bir etkileşim alanıdır.

Festival-panayır alanını bir sokak gibi aynı doğrultuda avluya bağlamak için yapı, parselin kuzeyinde konumlanır (“Sokak, halkın odasıdır.” – L. Kahn). Yapının sınırlarını tarifleyen daire, üst örtü (saçak) olarak yokla var arasında bir izdir. Bu dairenin merkezinde bahsedilen doğrultuları yakalayıp formel olarak tutan ve dairede boşluk açan bir avlu vardır. Millet bahçesinde tasarlanan biyolojik gölet yarışma parselinde yapının sınırlarına çarpan bir yansıma havuzuna dönüşür. Sabit ışık ve su etkisini kullanma amacıyla müze mekânlarını avlunun kuzeyinde topladık. Sınırsızlığı hedeflediğimiz yapının güneyinde ise çayırı yapıya katan mimarlık merkezine hizmet eden mekânlar yer alır. Avludaki insan çayırı müzeyi-yansıma havuzunu görsel olarak algılar. Yapısal elemanlar ve program yorumu bu “ALGI” üzerinde yoğunlaşır.

PGEA MİMARLIK